Người nhập cư, đặc biệt là người Việt, khi mới đến Mỹ thường rơi vào trạng thái chi tiêu mất kiểm soát. Lý do không chỉ đến từ thiếu kiến thức tài chính, mà còn bắt nguồn sâu xa từ tâm lý “bù đắp” và “bằng bạn bằng bè” – điều vốn rất phổ biến trong cộng đồng nhập cư.
1. Tâm Lý “Tự Thưởng” Sau Nhiều Hy Sinh
Nhiều người Việt sau thời gian dài làm việc cực nhọc hoặc vượt qua quá trình định cư gian nan thường có xu hướng “chi tiêu để bù đắp”:
-
Mua sắm nhiều món đồ không cần thiết
-
Ăn ngoài thường xuyên để “xả stress”
-
Mua xe, điện thoại, nội thất vượt khả năng tài chính
Điều này không sai, nhưng nếu lặp lại liên tục, nó có thể làm bạn rơi vào bẫy tài chính không đáng có.
2. Áp Lực So Sánh Với Người Thân Và Bạn Bè
Tâm lý so sánh trong cộng đồng người Việt khá phổ biến, ví dụ:
-
“Bạn tôi mới qua đã mua xe mới, sao mình còn đi xe cũ?”
-
“Gia đình kia mới tậu nhà, mình cũng phải theo kịp…”
Sự so sánh này thúc đẩy hành vi chi tiêu vượt mức thu nhập thực tế, tạo ra các khoản vay không cần thiết, khiến người nhập cư dễ trở thành nạn nhân của tín dụng xấu.
3. Mong Muốn Gửi Về Việt Nam Dù Chưa Ổn Định
Một trong những áp lực tinh thần lớn với người nhập cư là nghĩa vụ với gia đình ở quê nhà. Điều này dẫn đến:
-
Gửi tiền về dù bản thân còn nợ nần
-
Hạn chế đầu tư dài hạn vì ưu tiên nghĩa vụ trước mắt
-
Không dám mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn vì “sợ tốn kém”
📌 Nếu chưa đủ tài chính, có thể dùng các kênh chuyển tiền tiết kiệm phí như Wise, Remitly – tránh dùng các dịch vụ mất phí cao.
4. Tâm Lý “Tiêu Trước, Lo Sau” Và Thiếu Kế Hoạch Dài Hạn
Khác với người bản xứ vốn quen với việc lập kế hoạch tài chính từ nhỏ, người nhập cư nhiều khi chỉ quan tâm “tháng này đủ là được”, dẫn đến:
-
Không có quỹ khẩn cấp
-
Không đầu tư cho hưu trí (401k, IRA)
-
Bỏ lỡ các cơ hội tài chính do chưa hiểu luật lệ tại Mỹ
✅ Gợi ý: Hãy bắt đầu với ngân sách cơ bản bằng quy tắc 50-30-20 để quản lý chi tiêu hiệu quả hơn.
5. Làm Sao Để Thay Đổi Tâm Lý Tài Chính Này?
✅ Tự nhận diện vấn đề:
Bạn đang chi tiêu vì nhu cầu hay cảm xúc? Viết ra 3 lý do gần nhất bạn tiêu tiền nhiều – và đánh giá lại.
✅ Tìm cộng đồng hỗ trợ:
Tham gia các nhóm người Việt chia sẻ kinh nghiệm định cư và tài chính tại Mỹ. Ví dụ, bạn có thể tìm việc, mua bán hoặc chia sẻ thông tin hữu ích tại Rao Vặt Houston
✅ Giáo dục tài chính cá nhân:
Đọc sách như Rich Dad Poor Dad, The Millionaire Next Door hoặc theo dõi các kênh YouTube tài chính như Graham Stephan, Minority Mindset.
✅ Ưu tiên chi tiêu dài hạn:
Đầu tư cho sức khỏe, học tập, phát triển kỹ năng là khoản “chi tiêu có lãi”.
Kết Luận
Hiểu được tâm lý chi tiêu của người nhập cư tại Mỹ là bước đầu để xây dựng nền tài chính vững chắc. Khi bạn biết rõ mình đang tiêu vì điều gì, bạn có thể chủ động kiểm soát, định hướng lại và tạo ra sự ổn định lâu dài.
COMMENTS